یکی از راه های ترک هر عمل نا درست و گناهی اطلاع از پیامدهای آن است :
خطرات چشم چرانی:
چشم انسان ، دریچه دل و اندیشه اوست، اگر چگونه نگاه کردن را یاد بگیریم و دیدن صحیح را تجربه کنیم، چشم، چشمه امید و ایمان می شود و نگاه ما، عبادت و سبب رشد و کمال خواهد شد، و اگر آن را رها کنیم تا به هر چه هوی و هوس دستور داده نگاه کند، زیان های زیادی متوجه ما خواهد شد، و به گناهان ناخواسته ای دچار خواهد شد.
اگر نگاه انسان کنترل نشود عقل و خرد انسان در اختیار چشم قرار می گیرد و پیامدهای روانی و غیر روانی فراوانی در پی خواهد داشت که حتما است انسان را به تباهی می کشد.
حضرت علی(علیه السلام ) می فرماید: چشم جاسوس و مأمور دل و نامه رسان عقل است»«1».
در جای دیگر حضرت فرمود:چشم پیغام رسان دل است.«2»
تنوع طلبی از خطرات چشم چرانی است:
انسانی که پیش از ازدواج چشمش به لذت نگاه به نامحرم آلوده شده است هنگامی که ازدواج می کند به همسر خویش به دید شک و تردید نگاه می کند که نکند او هم چون خودش چشم حرام به سوی نامحرمان داشته است، علاوه بر این خود او هر روز به دنبال دیدن مناظر جدید از صحنه های حرام است و تنوع طلبی و دیدن صحنه های حرام روان او را بیمار می سازد و چه بسا زندگی را به سوی سردی بکشاند و گرفتار دام های فساد کند.
ویل دورانت می گوید: فساد پس از ازدواج بیشتر محصول عادت های پیش از ازدواج است.«3»
بیماری عقل از عوارض چشم چرانی است:
عقل این چراق روشن ساز زندگی که در سایه پیروی از آموزه های نورانی اسلام، به تکامل می رسد و رشد می کند، در صورتی که انسان از دستورات الهی سرپیچی کند و چشم چرانی کند از رحمت الهی دور می شود با خاموش شدن نور الهی در خانه دل، عقل و روح انسان دچار بیماری می گردد و نورش در خاکستر گناه مخفی می شود و این صورت است که انسان در جاده تاریک دنیا راه را گم می کند و خطاها و اشتباها یکی پس از دیگری او را به پرتکاه از زندگی می کشاند حضرت علی علیه السلام در این زمینه می فرماید:
کسی که با شهوت همراه است جان و عقلش مریض و بیمار است.«4»
و در جای دیگر فرمود: نابودی عقل در هوا(پرستی) و شهوت است.«5»
کلید اتاق گناهان بزرگتر چشم چرانی است:
نقطه آغاز بسیاری از گناهان نگاه است، وقتی نگاه رفت، به دنبال آن دل می رود، دل رفت به دنبال آن دین می رود، بسیارند کسانی که گرفتار دام زنا و یا خودکشی و یا دیگر کشی شده اند ولی آغاز آن با یک نگاه بوده است.امام صادق(علیه السلام) می فرماید:
نگاه پی در پی در قلب، شهوت ایجاد می کند و همین برای انحراف بیننده کافی است.«6»
از حضرت مسیح(علیه السلام ) نیز نقل شده است که فرمود:
هرگز تیز نظر به سوی چیزی که برایت (حلال) نیست نباش زیرا تا زمانی که چشمت را حفظ کنی دامنت آلوده به زنا نمی شود، و اگر بتوانی به لباس زنی که برایت حلال نیست نگاه نکنی، این کار را انجام بده.«7»
این حدیث نشان می دهد که حتی نگاه به لباس زن انسان را وادار می کند که به خود او نگاه و نگاه به نامحرم کم کم انسان را به کار خلاف عفّت می کشاند
این همه گناه در چشم چرانی وجود دارد و ما می توانیم هنگامی که نامحرمی را می بینیم سرمان را پایین بیندازیم و در مقابل این عمل اجر بسیار زیادی نصیبمان بشود و اصلا از نگاه های اضافی پرهی کنیم همان گونه که پیامبر ـ صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ـ می فرماید:
از نگاه های اضافی پرهیز کنید که بذر هوس می پاشد و غفلت به بار می آورد«8».
ولی انسان که نمی تواند در جامعه چشم بسته راه برود و ناخودآگاه چشم به نامحرم می افتد ولی دستور است که ما باید چشمان خود را از آن چه که خداوند حرام کرده است حفظ کنیم. یکی از راه های دیگر حفظ این است که انسان کاری کند که کمتر با نامحرم اختلاط و گفتگوی غیرضروری داشته باشد و اگر نگاهش به نامحرم افتاد سریع چشم خود را از او بازگرداند در روایت داریم هر که چشمش را از حرام پر کند خدا در قیامت چشم او را از آتش پر می کند«9»
و اگر در خیابان حرکت می کند از نگاه های زائد به این سوی و آن سوی خودداری کند و هرگاه نگاهش به نامحرمی افتاد به یاد عذاب هایی بیفتد که خداوند برای افراد هوس باز در نظر گرفته است و یا در روایاتی که گفته اگر به نامحرم نگاه سوء کنید به محرم شما نگاه سوء می شود.
گاهی هم به فوائد حفظ دیده از نامحرم توجه نمائید. پیامبر خدا ـ صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ـ فرمودند:
هیچ مرد مسلمانی نیست که نگاهش به نامحرمی بیفتد و چشم خود را پایین اندازد مگر این که خداوند متعال به او توفیق عبادت دهد که شیرینی آن را در دل خودش بیابد.«10»
امام صادق ـ علیه السّلام ـ نیز می فرماید:
هرگاه کسی نگاهش به نامحرم«زنی» بیفتد و چشم خود را به طرف آسمان کند یا آن را بر هم نهد، هنوز چشم برهم نزده خداوند از حورالعین به ازدواج او درآورد.«11»



منابع:
1: اَلعَینُ جاسُوسُ القَلبِ وَ بَرید العَقل؛«حارالانوار ج 104، ص 41، ح 52»
2: اَلعَین بَریدُ القَلب «میزان الحکمه، ج 1، ص 504.»
3: لذّات فلسفه، ویل دورانت، تهران، نشر دانشجویی، ص 94.
4:قرین الشّهوة مریض النّفس معلول العقل «میزان الحکمه، ج 10، ص 378 و 386. »
5:ذهاب العقل بین الهوی و الشّهوة؛«میزان الحکمه، ج 1، ص 360، ح 4421.»
6:النّظرة بعد النّظرة تزرع فی القلب الشهوة و کفی بها لصاحبها فتنة «من لا یحضره الفقیه ج 4 ص 18»
7:لاتکوننّ حدید النّظر الی ما لیس لک فانّه لن یزنی فرجک ما حفظت عینک فان قدرت ان لاتنظر الی ثوب المرأة الّتی لاتحلّ لک فافعل« منتخب میزان الحکمه، ص 230، ح 2740.»
8:ایاکم و فضولَ النظرِ فاِنَّه یَبذُری الهوی و یُوَلِّدُ الغفلةَ« بحارا الانوار ج 69 ص 199»
9:میزان الحکمه ترجمه حمیدرضا شیخی، چاپ سوم، 1381 ص 6323.
10:میزان الحکمه ترجمه حمیدرضا شیخی، چاپ سوم، 1381 ص 6323.
11:میزان الحکمه ترجمه حمیدرضا شیخی، چاپ سوم، 1381 ص 6323.