سوال:حاج آقا یه سوال بی زحمت درباره ی سبک شمردن که نه یه راه حل بدهید
نتیجه تحقیق نویسنده وبلاک راه فضیلت:
از این که سوال خود را با وبلاک راه فضیلت در میان گذاشتید از شما کمال تشکر و قدر دانی را دارم علت کاهلی انسان در نماز این است که به ارزش این عمل عبادی پی نبرده است و اگر همان طور که به اهمیت مادیات پی برده به اهمیت نماز هم پی می برد در مورد این عباد کاهلی نمی کرد من در این جا اهمیت نماز از چند جنبه را مورد برسی قرار می دهم ان شاالله که نافع باشد...
روح انسان، خدایی و از دیار ملکوت است و وجودِ حقیقی او قدسی و از عالم بالاست؛ بنابراین روح نیز مانند تن انسان، نیازمندِ منزل و پناهگاهی است که با آرام گرفتن در آن، غبار خستگی و تیرگی برخاسته از تعلّقات مادّی را از چهره خویش بزداید و نشاط و شادابی ملکوتیِ نخستین خویش را بازیابد. جان انسان افزون بر آرامش، به غذایی نیاز دارد که انرژی‌های از دست‌رفته‌ خود را بازگرداند و کاستی‌های پیش آمده را جبران کند .
اگر جسم انسان، گاهی برای زدودن آلودگی ها به شستشو نیاز دارد، روح آدمی نیز به شستشو نیازمند است که آلودگیِ گناه را از خود بزداید. اگر جسم انسان سری دارد که مرکزِ فرماندهی و عمودِ خیمه بدن است و بدون آن، بدن نمی تواند لحظه‌ای سر پا بایستد و زندگی کند،« دینِ انسانِ مؤمن» نیز سری دارد که با آن زندگی خود را استمرار می‌بخشد و با ستون آن، خیمه دین خود را برمی افرازد.
برای رسیدن به اینها و پرواز به عالم بالا و عروج به آسمانهای فضیلت و قرب به خدا، بهترین وسیله «نماز» است. این برداشت ها و نکته ها برگرفته از آموزه های روشن قرآن کریم و سخنان روحنواز پیامبر اسلام و خاندان پاک اوست؛ چنانچه بخش اندکی از سخنان پرشمار پیامبر درباره نماز چنین است:
«اَلصَّلاةُ مِعْراجُ الْمُؤمِنِ1؛ عروجگاه مؤمن، نماز است».« ألصلاةُ عَمودُ الدینِ2؛ نماز ستون دین است ».« إنَّما مَوضِعُ الصلاةِ مِنَ الدِّینِ کَمَوضِعِ الرَّأسِ مِنَ الجَسَدِ3؛ جایگاه نماز نسبت به دین مانند جایگاه سر است نسبت به بدن»
«...وَ حَبَّبَهُ إلیَّ کَما حبَّبَ إلی الجایعِ الطَّعامَ و إِلی الظَّمآنِ أَلماءَ و إِنَّ الجایعَ إِذا أَکَلَ الطَّعامَ شبعَ و الظَّمآنَ إِذا شَرَبَ الماءَ روی وأنا لا أشبَعُ مِنَ الصَّلاه4؛ خداوند علاقه به نماز را به من چشاند؛ همانند علاقه گرسنه به غذا و تشنه به آب. گرسنه با خوردن غذا و تشنه با نوشیدن آب سیر می شود؛ اما من از نماز سیر نمی شوم»
در این دنیای پر هیاهوی مادّی و پوشیده از اسباب اندوه و نگرانی، برای شادابی روح و زدودن کدورت‌ها از چهره جان و نشاط و سرزندگی آن و زانو نزدن در برابر مشکلات و مقاومت در برابر آنها، باید به آغوش نماز پناه ببریم و از آن کمک بجوییم:« وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاةِ5؛ از صبر و نماز کمک بگیرید». نماز، انسان را به رحمت وسیع خداوند می رساند و این رحمت گسترده، برکات وسیعی را نصیب او می‏کند. امیرالمؤمنین ـ علیه‏السلام ـ با اشاره به این حقیقت، می‏فرماید: « لو یعلم المصلی ما یغشاه من الرحمه لما رفع رأسه من السجود؛ اگر نمازگزار می‏دانست [در حال نماز] چه رحمتی [از خداوند] او را فرا می‏گیرد، سر از سجده بر نمی‏داشت.6»
 1:اهمیت و آثار نماز در زندگی
افزون برآنچه گذشت، نماز برای زندگی انسان دستاوردهای گسترده و بنیادینی دارد که انسان همواره به این دستاوردها نیازمند است و بدون نماز هرگز نمی شود به این آثار و برکات دست یافت. آنچه در پی می آید برخی از رهاوردهای نماز در زندگی انسانی ماست.
    1. نماز و بهداشت روان
انسان در زندگی دنیوی پیوسته در رصد و معرض فشارها، سختی ها، ناملایمات، هیجان ها و بلاهای گوناگون قرار دارد؛ از این روی امواج اضطراب و افسردگی و خطر ناامیدی و درماندگی، او را تهدید می کند. در این ورطه آشوب ها و تشویش ها و ناآرامی ها آنچه به او امید و انرژی می دهد و او را از خطر دچار شدن به بیماری های کشنده روحی می رهاند، پیوستن به منبع فیض و قدرت بی پایان الاهی است تا با یاد او دل ها آرام بگیرند و با تکیه و توکل بر او حتی مشکلات بزرگ نیز ناچیز به نظر آیند و قدرت سوار شدن بر سختی ها و توانایی حل مشکلات در انسان پدید آید.
بخش عمده ای از بیماری های روانی و مشکلات اخلاقی، روح و روان آدمی را می آلاید و باعث می شود انسان به کارهای پست و زشت دست بزند و به هرگونه خباثتی تن بدهد. گرفتار شدن به این دست آلودگی ها و این نوع بیماری ها اغلب به علت غفلت از یاد خدا و پرداختن به امور بی اهمیت و سر فرو آوردن در مقابل سرکشی هواها و هوس های نفسانی است.
راهکار عمده و اساسی دین برای برون رفت از وضعیت نامتعادل روحی و پیروزی بر خواهش های پست نفسانی و دوری از شرارت ها و رسیدن به سلامت کامل روحی، خواندن و برپاداشتن نماز است:
«ألا بذکر الله تطمئن القلوب؛ تنها با یاد خداوند دلها آرامش می یابند7». « ان الصلاه تنها عن الفحشاء و المنکر؛ همانا نماز (انسان ) را از فحشا و کارهای ناپسند باز می دارد8». «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکْرِی؛ نماز را برای یاد من به پا دار9».
« ان الله سبحانه جعل الذکر جلاءً للقلوب تسمع به بعد الوقره و تبصر به بعد العشوه و تنقاد به بعد المعانده؛ خداوند یاد خود را صیقل دل ها قرار داده است . با یاد خدا دل ها از پس کری شنوا و از پس کوری بینا و از پس سرکشی، رام می شوند 10».
نماز و بهداشت روانی خانواده
‌اجرای اعمال و فرایض دینی از جمله نماز افزون بر اینکه احساسات معنوی انسان را شکوفا می کند، ناملایمات و ناراحتی های روزمره را کاهش می دهد. زمانی سطح سلامت در یک خانواده بالا و بهینه است که همه ابعاد سلامت یکپارچه باشند که سلامت روحی مهم ترین بخش آن است.
حالت رویگردانی کامل از مشکلات زندگی و نیندیشیدن به آن در میان نماز موجب آرامش و سلامت روانی خانواده می شود، در کاهش نگرانی ها و اضطراب ها ی خانوادگی موثر می افتد و به افزایش فضای مثبت عاطفی در میان افراد خانواده کمک می کند و به شاکله خانواده وحدت می بخشد.
 2:نماز، برنامه اخلاق و تربیت
نماز پیام تربیت و پرورش اخلاق بندگان است . در روحیه انسان رویکرد به فضایل و رویگردانی از رذایل اخلاقی از رهگذر نماز پدید می آید . نماز برنامه ای است برای « وقت شناسی، زمان سنجی، نظم و انضباط، توجه به گذر عمر، تقویت اراده، تمرکز حواس و حضور ذهن و قلب، انبساط روحی و شخصیتی، خود شکوفایی، نشاط عقلانی، طهارت نفس، پاکیزگی تن و محیط زندگی و ده ها اثر تربیتی دیگر11.
تر تیب و زمانبندی نمازها به انسان درس وقت شناسی، سنجش زمان، نظم و توجه به گذر عمر می دهد.
نمازگزار با برخاستن از خواب شیرین صبحگاهی برای اقامه نماز و مبارزه با نفس و شیطان برای گرفتن وضو و خواندن نماز در همه اوقات شبانه روز اراده خود را قوی و پولادین می کند. با تفکر در معانی اذکار و جمله ها و آداب و حرکات نماز و تمرکز ذهن در یاد خداوند از پراکندگی ذهن می رهد و کم کم به انسجام فکری و ذهنی می رسد. او با پیوند به عالم معنا و ملکوت و گذر از ضخامت و کدورت عالم ماده به لطافت روحی و انبساط خاطر دست می یابد. رعایت شرط طهارت و پرهیز از نجاست و مستحبات پاکیزگی و آراستگی در نماز، فضای پاکیزه ای را برزندگی و اخلاق مسلمان حاکم می کند.
3:آثار فکری و اعتقادی نماز
انسان هر اندازه اندیشه اش والاتر و روحش بزرگ تر باشد به خدا نزدیک تر و در کسب معارف توانا تر است و هر اندازه در شناخت خدا پیش برود بهتر می تواند حق نماز را به جای آورد. نماز که ذکر خدا است به اندیشه انسان اوج می دهد و بلندی اندیشه نیز در یاد خدا تاثیر شگرفی دارد12.
ذکر آرد فکر را در اهتزاز      ذکر را خورشید این افسرده ساز
ذکر گو تا فکر ر1 بالا کند      ذکر گفتن فکر را والا کند13
افق دید انسان نمازخوان کوتاه نیست. او به ملکوت عالم می پیوندد و در همه حال به فلسفه آفرینش آسمان و زمین می اندیشد و خلقت این جهان منظم و با عظمت را بیهوده نمی پندارد14. او مسیر زندگی بشر را محدود به این دنیا نمی داند و به گونه ای زندگی می کند که افزون بر تلاش برای آبادانی این جهان و بهره وری از نعمت های آن، به فکر بهره وری و آبادانی زندگی دیگر جهان خود نیز می افتد و برای زندگی ابدی خود از همین دنیا برنامه می ریزد و می کوشد؛ از این روی دنیا نهایت همت و آرزوی او نیست و همت او به وسعت عالم ملک و ملکوت خواهد بود؛ همتی متعالی و بی نهایت.
نماز تجلی توحید و نفی کفر و شرک و خرافه گرایی است. رو آوردن به خدا یعنی روگردانی از همه مظاهر غیر الاهی و پرهیز از وهم گرایی و خرافه ها و افکار نابخردانه.
نماز نردبان رشد و آموزگار عرفان انسان ها است؛ زیرا پیامبر فرمود: « الصلاه معراج المؤمن15». تمام کلمات و حرکات نماز نیز هرکدام مجموعه ای گسترده از معارف توحیدی را بیان می کند که توجه به آنها و ادراک آن معارف، همواره بر خداشناسی انسان می افزاید.
4:نماز و تاثیر آن در زندگی اجتماعی
برخی از آثار اجتماعی نماز عبارتند از:
یک. پایبندی به نظام خانواده و پرهیز از فساد جنسی
قرآن کریم در این باره می فرماید: « الا المصلین الذین هم علی صلاتهم دائمون ... و الذین هم لفروجهم حافظون الا علی ازواجهم او ما ملکت ایمانهم فانهم غیر ملومین؛ مگر نمازگزاران . آنان که بر نماز خود مداومت دارند.... و آنان که محا فظت کننده دامان خویش اند؛ مگر بر همسران و کنیزانشان (که در این صورت) مورد سرزنش قرار نمی گیرند 16».«ان الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر17». در واقع، نماز انسان و جامعه را از هر گونه فساد پرهیز می دهد و پالایش و سلامت اخلاقی جامعه نمازگزار را ضمانت می کند.
دو. رعایت امانت و پیمان
قرآن، نمازگزاران را رعایت کننده امانت و پیمان معرفی می کند:« الا المصلین ... والذین هم لاماناتهم و عهدهم راعون 18».
سه. رعایت حقوق دیگران و سلامت اقتصادی
پایبندی به رعایت حقوق دیگران، پرهیز از حرام، قناعت به حق خویش، و کسب حلال موجب سلامت اقتصاد جامعه می شود. پرداخت زکات و دیگر حقوق واجب اسلامی در تعدیل نظام طبقاتی و تأمین عدالت اجتماعی نقش مهمی دارند. قرآن کریم در بسیاری از موارد واژه«نماز» را به همراه «زکات» آورده است.
5:آثار اخروی نماز
نماز علاوه بر آثار فراوان دنیوی خود مهم ترین تأثیر خود را در زندگی اخروی انسان می گذارد که برخی از آنها عبارتند از:
یک. نماز توشه‎ آخرت
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید:«الصلاة . . . زادُ للمؤمن من الدنیا الی الآخره19؛ نماز زاد و توشه مؤمن در دنیا برای آخرت است».
دو. دفع وحشت‌ قبر
امام باقر‌ ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «من اتمَّ رکوعَهُ لم تدخُلْهُ وحْشَةٌ فی القبْرِ؛ کسی که رکوعش تمام و کامل باشد هرگز دچار وحشت قبر نمی‌شود20».
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید:« الصلاه . . . انس فی قبره و فراش تحت جنبه و جواب لمنکر و نکیر؛ نماز مونس (نمازگزار) در قبر و فراش نیکو در زیر او و پاسخ نمازگزار به نکیر و منکر است21».
‌رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید: «کسی که به قصد شرکت در نماز جماعت، به سوی مسجد گام برمی‌دارد، خداوند متعال در مقابل هر گامی که بر می‌دارد، هفتاد هزار حسنه به او پاداش می‌دهد و به همین میزان نیز درجات وی بالا خواهد رفت و اگر در چنین حالتی بمیرد،‌ خداوند متعال هفتاد هزار فرشته را مأمور می‌نماید تا در قبر به دیدار او رفته، وی را بشارت دهند و در تنهایی قبر انیس او باشند و تا روز قیامت برای او طلب آمرزش کنند22».
سه. پذیرش اعمال در سایه نماز
مولا علی ـ علیه السّلام ـ در نهج البلاغه می‌فرماید:«کُلُّ شَیْءٍ مِن عَمَلِکَ تَبَعٌ لِصَلاتِکَ؛ هر عملت پیرو نمازت می‌باشد23». از این رو عروج دیگر اعمال، در سایه‌سار نماز میسر می‌شود: «إن قُبِلَت، قُبِلَ ما سِواها وَ إن رُدَّت، رُدَّ ما سِواها24؛ اگر نماز پذیرفته شود، دیگر اعمال هم قبول می‌شود و اگر رد شود دیگر اعمال هم رد خواهد شد».
چهار. ورود بدون حساب به بهشت
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید: «قال الله ـ عزّوجل ـ اِنّ لعبدی علیّ عهداً اِن اقام الصلاة لوقتها اَن لا اُعَذِّبَهُ و اَن اُدخلهُ الجَنّه بغیر حساب؛‌ خداوند فرمود ... من تعهدی نسبت به بنده‌ام دارم که اگر نماز خود را در وقتش به پا دارد، او را عذاب نکنم و بدون حساب او را به بهشت ببرم25» .
پنج. زینت آخرت
امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «قالَ اللهُ ـ عزّوجل ـ : اَلمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا کَما أنَّ ثَمانِیَ رَکَعاتٍ یُصَلِّیهَا العَبدُ آخِرَ اللَّیلِ زینَةُ الآخِرَةِ؛ خداوند متعال ثروت و فرزندان را زینت دنیا دانسته، همان طور که هشت رکعت نمازی که آدمی در آخر شب می‌خواند، زینت آخرت است26».
دو روایت درباره ترک نماز‌
رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید: «لیسَ مِنِّی مَنِ استَخَفَّ بِصَلاتِه. لا یَرِدُ عَلَیَّ الحَوضَ لا وَ الله؛ کسی که نماز را سبک شمارد از من نیست، به خدا سوگند که بر حوض (کوثر) مرا ملاقات نخواهد کرد27».
‌حضرت علی ـ علیه السّلام ـ خطاب به اصحابش چنین می‌فرماید: «امر نماز را مراعات کنید و آن را محافظت نمایید و بسیار به‌ جا آورید و به وسیله‌ی آن (به خدا) نزدیک شوید، زیرا نماز بر مؤمنان فریضه‌ای است نوشته شده و وقت آن تعیین گردیده. آیا گوش به پاسخ اهل دوزخ نمی‌دهید آن‌گاه که از آن‌ها می‌پرسند (چه چیز شما را گرفتار دوزخ ساخت؟) می‌گویند: (از نمازگزاران نبودیم).28»
راه کارهایی جهت علاقه مند شدن به نماز:
1:حضور درنماز جماعت
2:نماز خواندن در اول وقت
3:تهیه کردن لباس و جانماز زیبا و مخصوص نماز
4:نماز خواند در ساعاتی که سر حال هستید
5:توجه داشتن به معنای کلماتی که در نماز گفته می شود
لطفا سوالات و نظرات خود را در قسمت نظرات وبلاک راه فضیلت بنویسید برای ورود به وبلاک راه فضیلت روی کلمه  راه فضیلت کلیک کنید راه فضیلت     راه فضیلت
منابع:
1. علی نمازی شاهرودی؛ مستدرک سفینةالبحار، ج6، تحقیق و تصحیح علی نمازی؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1419ق، ص 343.
2. محمد ری شهری؛ الصلاة فی الکتاب والسنة؛ تهران: دار الحدیث، بی تا، ص 31 و قاضی نعمان مغربی؛ دعائم الإسلام، ج1، تحقیق آصف بن علی أصغر فیضی: قاهرة: دار المعارف،1383، ص 133.
3. همان(الصلاه فی الکتاب و السنه)، ص 32.
4. محمد باقر مجلسی؛ بحار الأنوار، ج 79، تحقیق محمد الباقر البهبودی؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی،چ 3، 1403، ص 233.
5. بقره:45.
6. عبدالواحد بن محمد التمیمی الآمدی؛ غررالحکم و دررالکلم؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی، بی تا، ص 175.
7. رعد: 28 .
8. عنکبوت: 45.
9. طه: 14.
10. سید رضی؛ نهج البلاغة، ج2، شرح محمد عبده؛ قم: دار الذخائر،1370 ش، ص 212.
11. ر.ک: حسن راشدی؛ نماز شناسی، ج2؛ تهران: ستاد اقامه نماز، چ7، 1380،ص 114- 179.
12. برگرفته از همان، ص 183.
13. مولوی؛ مثنوی معنوی.
14. آل عمران: 192« الذین یذکرون الله قیاما و قعودا و علی جنوبهم و یتفکرون فی خلق السماوات و الارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانک و قنا عذاب النار».
15. علی نمازی شاهرودی؛ مستدرک سفینةالبحار؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1419ق، ص 343.
16. معارج: 16- 29.
17. عنکبوت: 45.
18. مؤمنون:8.
19. محمد محمدی ری شهری؛ الصلاه فی الکتاب و السنه؛ تهران: دارالحدیث، ص 153.
20. محمد بن یعقوب کلینی؛ الکافی، ج3، تصحیح و تعلیق علی اکبرغفاری؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1367ش، ص321.
21. محدث نوری؛ مستدرک الوسایل، ج 3، قم: آل البیت، 1408ق، ص 76.
22. شیخ حر عاملی؛ وسائل الشیعه، تحقیق و تصحیح عبد الرحیم ربانی شیرازی؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج 5، 1403ق، ص 372.
23. سید رضی؛ نهج البلاغه، تحقیق و شرح شیخ محمد عبده؛ قم: دارالذخائر، 1412ق.
24. محمد باقر مجلسی؛ بحارالأنوار، ج 10؛ بیروت: مؤسسة الوفاء، 1404ق، ص394.
25. متقی هندی؛ کنز العمال، ج7؛ بیروت: مؤسسة الرسالة، 1409ق، ص312.
26. محدث نوری؛ مستدرک الوسایل، ج 6، ص 330.
27. علی بن بابویه قمی؛ فقه الرضا؛مشهد مقدس: المؤتمر العالمی للامام الرضا علیه السلام، 1406ق، ص101.
28. ابن ابی الحدید؛ شرح نهج البلاغه، ج10؛ تهران: مؤسسه اسماعیلیان، بی تا، ص 202    نماز و نیا